Quy Trình Ủ Phân Canh Tác Rau Hữu cơ
Từ xa xưa ông cha ta đã biết tận dụng phế phẩm nông nghiệp để làm phân bón, tuy nhiên với sự phát triển của nền nông nghiệp hóa thì việc lạm dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu trong sản xuất, trồng trọt ngày càng nhiều. Dẫn đến tình trạng đất đai bị chai sần, giảm đi sự màu mỡ, mất cân bằng sinh thái… Vậy tại sao chúng ta không nghĩ đến việc tự sản xuất phân bón hữu cơ thân thiện với môi trường, không gây độc hại cho người và động vật để cung cấp cho cây trồng của mình?
Thực phẩm hữu cơ đang trở thành sản phẩm được nhiều người tiêu dùng lựa chọn thì nhà sản xuất có xu hướng thực hiện quy trình canh tác rau hữu cơ để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng. Tuy nhiên, để thực hiện một quy trình sản xuất rau hữu cơ không phải đơn giản và cần phải tuân thủ theo những bước cơ bản.
1. Lựa Chọn Vùng Trồng Thật Tốt.
- Lịch sử của vùng trồng không sử dụng hoá chất trong ít nhất 3 năm liền kề và có giấy tờ xác minh việc này hoặc đã qua giai đoạn chuyển đổi với sự cho phép của cơ quan chứng nhận.
- Toàn bộ vùng trồng phải được bao quanh bởi hàng rào cách ly với khu vực xung quanh (Vùng đệm) để tránh lấy nhiễm các hoá chất từ những vườn xung quanh cũng như từ những hộ lân cận vào khu vực sản xuất hữu cơ.
2. Nguồn Giống Phải Tốt Và Khỏe.
- Giống sử dụng trong sản xuất hữu cơ phải là giống được sản xuất hoàn toàn bằng phương pháp hữu cơ. Nếu không hoàn toàn băng phương pháp hữu cơ thì phải có sự xem xét và phê duyệt của cơ quan cấp chứng nhận (nguồn gốc giống, giống bản địa…)
- Trường hợp tự chọn giống thì phải có hồ sơ thu hoạch và giữ giống.
- Nước tưới
- Nguồn nước không bị ô nhiễm
- Cấm dùng nước thải công nghiệp, nước thải từ các bệnh viện, các khu dân cư, các trang trại chăn nuôi, các lò giết mổ gia súc gia cầm, nước phân tươi, nước giải chưa qua xử lý để tưới.
3. Giàu Dinh dưỡng
- Không dùng phân hoá học
- Không sử dụng phân người
- Không sử dụng phân chuồng chưa ủ hoai
- Chỉ sử dụng phân bón được cho phép bởi tiêu chuẩn hữu cơ Châu Âu và Mỹ.
4. Quy trình ủ phân hữu cơ
Phân ủ hoai: Được trang trại ủ từ tồn dư thực vật trong trang trại và phân động vật được thu gom từ các hộ chăn nuôi vùng lân cận. Tất cả các công đoạn từ thu gom vật liệu ủ đến quy trình ủ phân cần được lưu lại. Quy trình ủ phân cần tuân theo nguyên tắc sau:
Tỷ lệ, nguồn gốc, thành phần đống ủ phải đảm bảo tỷ lệ C/N khoảng 25 – 40 tức là khoảng 7 phần xác thực vật và 3 phần phân chuồng. Nguyên liệu ủ phải đảm bảo không có nguồn gốc từ sản xuất công nghiệp, không nhiễm hoá chất.
Trong quá trình ủ phải đảm bảo nhiệt độ đổng ủ đạt đến 55 – 760C trong 15 ngày đầu liên tiếp để giết chết các vi sinh vật có hại và hạt cỏ dại.
Độ ẩm của đống ủ khoảng 50 -55% hay nắm vào thấy rịn nước là đạt.
Thời gian ủ từ 45 – 60 ngày, đào trộn 5 lần trong 15 ngày đầu để duy trì nhiệt độ đống ủ. Các lần đảo tiếp theo có thể cách nhau 7 – 10 ngày.
Kết thúc ủ phân, đống ủ trước khi đem ra sử dụng phải đảm bảo không mùi hôi, dạng hạt màu đen, tới xốp, không có ấu trùng kiến vương.
5. Biện pháp kiểm soát cỏ dại
- Cày xới đất, vùi lại cỏ dại vào đất. Điều này không những giúp hạn chế cỏ dại mà còn gia tăng lượng mùn và vật chất hữu cơ cho đất.
- Trồng cây họ đậu che phủ đất. Do chúng vừa có khả năng cố định đạm cho đất, giúp hạn chế cỏ dại và tăng độ tơi xốp cho đất.
- Nhổ cỏ bằng tay trên các liếp rau, xung quanh gốc cây ăn trái để hạn chế cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng.
- Lên luống và phủ bạt để giảm cỏ dại.
6. Quản lý sâu bệnh hại
- Làm nhà lưới ngăn ngừa côn trùng
- Luân canh
- Xen canh
- Trồng cây theo đúng mật độ
- Che phủ đất bằng cây họ đậu, bón phân hữu cơ ủ hoai để gia tăng dinh dưỡng cho đất, từ đó cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng tiếp theo sinh trưởng tốt, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh.
- Vệ sinh vườn thường xuyên để dịch hại không có nơi trú ẩn.
- Xua đuổi bằng thảo dược tỏi, ớt, hạt neem…
